Savaş Ekonomik Büyüme Dolaylı Belirleyicileri ve Bir Uygulama Savaş Yayınevi

Bu kitap, 2013 yılında Doç. Dr. Sevda YAPRAKLI danışmanlığında hazırlanan
ve Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü tarafından kabul
edilen “Ekonomik Büyümenin Dolaylı Belirleyicileri: Orta Gelirli Ülkeler Üzerine
Panel Veri Analizleri” baslıklı doktora tezinden üretilmiştir. Tezin, kitap
haline getirilerek daha geniş kitlelere ulaşılması amaçlanılmaktadır. Bu kitabın
ilgili alanda eğitim gören ve/veya çalışan lisans düzeyinden doktora düzeyine
kadar her kesime yardımcı bir kaynak olacağı düşünülmektedir. Önce doktora
tezi, ardından kitap haline gelen bu eserin hazırlanmasında büyük emeği olan
sevgili hocam Prof. Dr. Sevda Yapraklı’ya şükranlarımı sunarım.

Kitabın konusuna temel oluşturan kavram ülkelerin ekonomik büyümesidir.
1980’li yılların ikinci yarısından itibaren, uzun dönemli ekonomik büyüme
konusu büyüme literatürünün temel konusu haline gelmiştir. Teorik ve uygulamalı
çalışmalarda, geleneksel ekonomik faktörlerden, ekonomik performansı
dolaylı yönden etkileyen unsurlara doğru bir kayma yasanmıştır. Ekonomik
büyüme literatüründe gözlemlenen bu geçiş süreci, ekonomik büyümenin belirleyicilerinin
iki gruba ayrılmasına yol açmıştır. Bu bağlamda, geleneksel ekonomik
faktörler ekonomik büyümenin doğrudan belirleyicileri iken; ekonomik
büyümenin doğrudan belirleyicilerini etkilemek suretiyle ekonomik büyümeyi
dolaylı biçimde etkileyen unsurlar ise ekonomik büyümenin dolaylı belirleyicileri
olarak nitelendirilmiştir. Bu nitelendirme ile birlikte kurumlar, ticari ve
finansal dışa açıklık, makroekonomik istikrar ve coğrafya faktörleri ekonomik
büyümenin dolaylı belirleyicileri olarak ele alınmıştır.

Kitap üç bölümden oluşmaktadır. Ekonomik büyüme ve dolaylı belirleyicilerin
ele alındığı birinci bölümde, ilk olarak ekonomik büyüme ve doğrudan
belirleyiciler ile ilgili kavramsal ve teorik bilgiler verilmektedir. Bu bilgiler
çerçevesinde ekonomik büyümenin tanımı, kapsamı, ölçümü, tarihi gelişimi,
doğrudan belirleyiciler ve doğrudan belirleyicilere yönelik teoriler gibi unsurlar
açıklanmaktadır. Daha sonra, dolaylı belirleyicilerin tanımı ve evrimi,
ekonomik açıdan önemi, özellikleri, arz ve talep yönleri ve ölçümü ile doğrudan
ve dolaylı belirleyiciler arasındaki iliskiler hakkında genel bilgiler verilmektedir.
Bu bölümün son kısmında ise dolaylı belirleyicilere yönelik teorik yaklaşımlar,
her dolaylı belirleyici için ayrı ayrı irdelenmektedir.

Kitabın ikinci bölümünde konu ile ilgili uygulamalı çalışmaları içeren
kapsamlı bir literatür arastırması yapılmaktadır. 1990’lı yılların ortalarından
günümüze kadar çok sayıda araştırmacı tarafından yapılan uygulamalı çalışmalar;
amaç, yöntem, dönem ve veri seti gibi özellikleri açısından incelenmekte ve
sonuçları itibariyle karşılaştırılmaktadır. Daha sonra incelenen çalışmaların
genel değerlendirilmesi yapılmakta ve bu çalışmanın uygulamalı yönelimi ile
ilgili bazı sonuçlar çıkarılmaktadır.

İki kısımdan olusan kitabın üçüncü bölümünde ise, çalışmanın uygulaması
yer almaktadır. Bu bölümde, dolaylı belirleyicilerin ekonomik büyüme açısından
analizi kapsamında, orta gelirli ülkelerin ekonomik büyüme sürecinde
dolaylı belirleyicilerin önemi ve rolü incelenmektedir. Bu amaçla birinci kısımda,
orta gelirli ülkelerle üst-alt gelirli ülkeler arasında büyüme farklılıkları yaratan
doğrudan ve dolaylı belirleyiciler tanımsal olarak incelenmektedir. Böylece
üst-alt gelirli ülkeler ile orta gelirli ülkeler arasında büyüme farklılıkları yaratan
temel faktörler belirlenmeye çalışılmaktadır.

Üçüncü bölümün ikinci kısmında ise, orta gelirli ülkelerde dolaylı belirleyicilerin
ekonomik büyüme üzerindeki etkisi ve bu etkinin yönünün belirlenmesi
amacıyla ekonometrik analizler yapılmaktadır. Yapılan ekonometrik analizlerin
sonuçları tablolar halinde gösterilerek sonuçlar değerlendirilmekte ve
literatürde belirtilen sonuçlarla karşılaştırılmaktadır. Sonuç bölümünde ise dolaylı
belirleyicilerin ekonomik büyümeye etkisi ile ilgili genel değerlendirmeler
yapılmakta ve politika önerilerinde bulunulmaktadır.